Rozwój mowy to proces, który u każdego dziecka przebiega w swoim tempie, ale są momenty, w których warto reagować szybciej. Wczesne wsparcie logopedyczne może zapobiec utrwalaniu się błędów i opóźnień, a rodzic – świadomie wspierając dziecko w domu – może znacząco przyspieszyć postępy.
Poniżej znajdziesz 5 najczęstszych sygnałów, że warto skonsultować się z logopedą, oraz praktyczne działania, które możesz wdrożyć od razu.
Twoje dziecko mówi mniej niż rówieśnicy lub mówi bardzo niewyraźnie
Jeśli dziecko w wieku 2–3 lat:
- używa pojedynczych słów zamiast zdań,
- unika komunikacji,
- zamienia słowa na gesty,
- mówi mało, niewyraźnie lub „po swojemu”—
to znak, że potrzebuje wsparcia.
Co możesz zrobić dziś:
- Zachęcaj do wyboru: „Chcesz jabłko czy banana?”
to rozwija słownik i inicjowanie mowy ! - Otwieraj i zamykaj zdania: „Masz autko… i co z nim robisz?”
- Naśladuj dźwięki i słowa, które mówi dziecko, aby wzmocnić chęć komunikowania się.
Dziecko mówi, ale trudno je zrozumieć ?
Jeśli rozumiesz je tylko Ty – to ważny sygnał.
Dzieci często „upraszczają” słowa, pomijają sylaby, zamieniają głoski („opiec” zamiast „chłopiec”, „tot” zamiast „kot”). To naturalne do pewnego wieku, ale gdy utrzymuje się to długo, może blokować dalszy rozwój mowy.
Co możesz zrobić dziś:
- Mów wolno i wyraźnie, ale bez przesady – dziecko uczy się z Twojego modelu.
- Powtarzaj poprawnie:
Dziecko: „Tot idzie!”
Rodzic: „Tak, kot idzie!” - Włącz zabawy rytmiczne: sylabowe klaskanie, powtarzanie prostych sekwencji (pa-pa, ta-ta, ma-ma).
Zauważasz problemy z artykulacją: seplenienie, mówienie między zębami, „r” nie pojawia się po 5. roku życia
Artykulacja to nie tylko pojedyncze głoski. To cały system pracy języka, warg i żuchwy.
Jeśli widzisz:
- seplenienie (głoski s, z, c, dz),
- mówienie między zębami,
- brak głoski „r” mimo ukończenia 5 lat,
- trudność w naśladowaniu ćwiczeń buzi i języka—
to warto udać się do logopedy.
✔ Co możesz zrobić dziś:
- Zachęcaj do zabawy językiem: lizanie wargi, przesuwanie języka po podniebieniu, „malowanie” językiem policzków od środka.
- Zrezygnuj z: smoczków, butelek ze smoczkiem, jedzenia papek u starszych dzieci, picia z „niekapka” itd., są to elementy, które bardzo opóźniają rozwój artykulacji.
Dziecko ma problemy z rozumieniem: nie reaguje na polecenia lub szybko się frustruje
Rozumienie jest fundamentem mówienia.
Jeśli dziecko:
- nie reaguje na imię,
- nie wykonuje prostych poleceń („daj, połóż, otwórz”),
- często mówi „nie wiem”, „co?”,
- szybko się złości w sytuacjach komunikacyjnych—
to bardzo ważny sygnał.
Co możesz zrobić dziś:
- Używaj krótkich, prostych komunikatów: „Podaj buty”.
- Zamiast tego: pokazuj, nazywaj, powtarzaj w różnych kontekstach.
- Chwal każdy przejaw rozumienia: „Świetnie, przyniosłeś kubek!”
Dziecko unika kontaktu wzrokowego, nie inicjuje zabawy lub nie próbuje komunikować potrzeb
Nawet jeśli dziecko nie mówi – powinno chcieć się komunikować.
Niepokojące sygnały to m.in.:
- izolowanie się,
- unikanie zabaw z dorosłym,
- brak gestów (pokazywanie, wskazywanie),
- brak prób proszenia czy komentowania.
To sygnały, które wymagają konsultacji.
Co możesz zrobić dziś:
- Stosuj zasadę podążania za dzieckiem w zabawie – nie narzucaj aktywności.
- Buduj komunikację przez: gesty, kontakt wzrokowy, wskazywanie, czekanie na reakcję dziecka.
- Włącz proste gry w naprzemienność: „raz Ty, raz mama”, „moja kolej – Twoja kolej”.
Kiedy zgłosić się do logopedy?
Jeśli zauważasz jeden z powyższych sygnałów, warto skonsultować się z logopedą.
Jeśli widzisz dwa lub więcej – nie czekaj.
Wczesna interwencja:
- skraca czas terapii,
- zapobiega utrwalaniu trudności,
- wspiera rozwój emocjonalny i społeczny,
- daje rodzicom jasne wskazówki do działania.
Co daje konsultacja z logopedą?
- ocenę rozwoju mowy i komunikacji,
- obserwację funkcji oralnych (żucie, połykanie, oddychanie),
- wskazówki do pracy w domu,
- indywidualny plan działania,
- rekomendacje do terapii, jeśli jest potrzebna.
W przypadku mobilnego logopedy dochodzi dodatkowy atut: specjalista widzi dziecko w jego naturalnym środowisku, co znacząco podnosi trafność diagnozy i skuteczność terapii.
Podsumowanie – co możesz zrobić już dziś?
- Obserwuj
- Nazywaj
- Wspieraj komunikację w codziennych sytuacjach
- Buduj proste rytuały językowe
- Zgłoś się do specjalisty, jeśli coś Cię niepokoi
Twoja czujność i szybka reakcja mogą znacząco wpłynąć na rozwój mowy Twojego dziecka.
Jeśli potrzebujesz rozmowy, konsultacji lub terapii domowej – jestem tu, po to żeby Ci pomóc.
